Margarin Nedir?
Bitkisel margarin; çeşitli bitkisel yağ karışımlarının değişik oranlarda su veya süt yağı karıştırılmasıyla elde edilen bir yağdır.
Piyasada bulunan birçok margarin de bitkisel yağlardan üretilir.
Yağlı tohumlardan elde edilen yağlar, sızma zeytinyağı hariç ham olarak tüketilemediği için, tüm yağlar çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemler uygulanarak yenilebilir hale getirilir.
Yağlar kolesterol içermez. Ayrıca yağlar, vücudumuzun yapamadığı ve mutlaka dışarıdan alınması gereken temel yağ asitlerinin de (Omega 3, Omega 6 gibi) kaynağıdır. Margarinler, özellikle sadece yağda eriyen bazı vitaminler yönünden zengindir. Doymamış yağlar, vücudumuz için gerekli temel yağlar açısından zengindir. Bu yağlar, vücudumuz tarafından üretilemezler ve mutlaka dışarıdan alınmaları gerekir. Doğadaki her besin öğesinin beslenmede mutlaka yararı vardır. Yeter ki, bunlar dengeli ve bilerek tüketilsin. Her bitkisel yağ, tekli ve çoklu doymamış yağlar ile doymuş yağlar olmak üzere üç yağ çeşidini de içerir. Zeytinyağı, fındık yağı gibi meyve yağları tekli yağlar bakımından; ayçiçeği, mısırözü gibi tohum yağları da çoklu yağlar bakımından zengindir. Margarin, çeşitli bitkisel yağ türlerinin (tekli doymamış, çoklu doymamış, doymuş) bir karışımıdır.Süreç oldukça basittir. Önce uygun olan katı ve sıvı yağ bileşimi belirlenir. Daha sonra bu bileşimin, yağsız süt tozu gibi süt ürünleri ve yumurta gibi yağ dışındaki bileşenler, gerekli vitaminler ve su ile karıştırılması suretiyle istenilen lezzet ve besin değerleri oluşturulur.
Margarinde Yağ Oranı Neden Önemlidir?
Yağ oranı arttıkça, ürünlerin lezzeti ve performansı artar; ürünün performansı artınca yemekler de istenilen tada ulaşır.
Margarin ve doymuş yağlar
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre günlük beslenmemizde yediğimiz yağların en fazla 1/3’ünün doymuş yağ; yaklaşık 2/3’ünün de doymamış yağ (tekli ve çoklu) olması gerekmektedir. Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi’ne göre de, yine aynı şekilde diyetimizde günlük enerjimizin %30’unun yağlardan gelmesi gerektiği; bunun da en fazla üçte birinin doymuş yağlardan gelebileceği belirtilmektedir. Buna göre günlük enerji ihtiyacı 2000 kalori olan bir yetişkin, bir gram yağ 9 kcal olduğundan yaklaşık 65 gram yağ tüketebilir; bunun da yaklaşık 20 gramı doymuş yağlardan gelebilir. Bir dilim ekmek üzerine sürülmüş yaklaşık 10 g margarin en fazla 1,5 - 4 gram doymuş yağ içerdiğinden rahatlıkla günlük beslenme düzenimizin bir parçası olabilir.
Trans yağ nedir? Margarin neden trans yağ içermez?
Yağ asitlerinin yapısal değişikliğe uğraması sonucu ortaya çıkan yağ asitlerine trans yağ asidi, bunları içeren yağlara da trans yağ denir. Bu değişiklik yüksek sıcaklık, yüksek basınç ve enzimler vasıtasıyla oluşur. Yeni teknoloji, bu durumlardan etkilenmediğinden “trans” form oluşmaz. Eskiden uygulanan kısmi hidrojenasyon işlemlerinde düşük olmakla birlikte bir miktar trans yağ oluşmaktaydı ancak 1990’ların başından itibaren Sana olarak dünyadaki en gelişmiş modifikasyon teknolojilerini uygulayarak margarinlerimizdeki trans yağ oranını %1’in altına indirdik. Bu oranın altında trans yağ içeren besinler etiketleme tebliğine göre “trans yağ içermez” olarak kabul edilmektedir. Ürünlerimizin üzerinde de “Trans yağ yoktur” logosu mutlaka yer alır.
Margarin neden kolesterol içermez?
Kolesterol, süt, yumurta ve et gibi hayvansal gıdalarda bulunur. Bitkisel besinler ve yağlarda ise kolesterol yoktur. Türkiye’de üretilen bütün margarinler bitkisel bazlı olduğundan ve hatta yağsız süt tozu, tereyağı altı tozu gibi ürünler kullanıldığından kolesterol içermez. (http://www.mumsad.org.tr/sikca-sorulan-sorular/)
Margarinin dengeli beslenmedeki yeri nedir?
Dengeli bir beslenme düzeninde enerjinin %30’unun yağlardan alınması önerilmektedir.(Türkiye Beslenme Sağlık Araştırması (TBSA), 2010) Buna göre alınması gereken yağ miktarını, yağ çeşitleri arasında dengelemek ve beslenme çeşitliliği sağlamak daha faydalıdır. Ancak sıvı yağlar bunun için yetersiz kalabileceği için, margarin de dengeli beslenmede yer alabilecek bir yağ alternatifidir. Yetişkin bir bireyin günlük yağ tüketiminin 60–70 gram olması, uzmanların tavsiyeleri arasındadır. Bu yağın 1/3’ü doymuş; 1/3’ü tekli doymamış; 1/3’ü çoklu doymamış şeklinde dağılmış olarak tüketilmesi gerekmektedir. Örneğin; MÜMSAD üyelerince üretilen margarinlerden bir dilim ekmek üzerine sürüldüğü takdirde (10 gram), bu en fazla 1,5 - 4 gram doymuş yağ içerdiğinden beslenme düzeninin bir parçası olabilir. (http://www.mumsad.org.tr/sikca-sorulan-sorular/)