Kayısının Kullanım Alanları ve Faydaları Nelerdir?

Kayısı (Prunus armeniaca), Gülgiller familyasından dikensi bir ağaç türüdür. Bundan yaklaşık 4000 yıl önce Çin’de yetiştirilmeye başlandığı var sayılan kayısının, İpek Yolu vasıtasıyla Orta Asya ve Orta Doğu’ya oradan da Akdeniz’e ulaştığı düşünülüyor.
Lezzetli meyvesi, çekirdeği, yağı, zengin aromasıyla Anadolu mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan bu besin hem kuru kayısı formunda hem de yaş biçimiyle yüzyıllardır sofralarımız süsleyen

Lifli bir gıda olan kuru kayısı kabızlık çekenlere yardımcı olabilir. Ölçülü kullanmak kaydıyla her sabah ılık su ile birlikte tüketilen 1-2 adet kuru kayısı, bağırsak tembelliğinden muzdarip olanlara yardımcı olabilir.

 tattır. Kayısı ayrıca Türkiye’de üretilen fonksiyonel gıdalar arasında ilk sıralarda yer alır. İmmün sistemden cilt sağlığına pek çok faydası bulunan bu besin, kozmetik sektöründe de ham madde olarak kullanılır. Çin, Japonya gibi uzak doğu ülkelerinden İtalya ve İspanya’ya, Özbekistan’dan Suriye’ye geniş bir alanda üretimi yapılmaktadır. Üretimini yapan ülkeler arasında % 21.8’lik oranla Türkiye ilk sırada yer almaktadır.
Yaz aylarında taze olarak yenebilen kayısının, güçlü bir protein kaynağı olan çekirdeği hem kuru yemiş olarak tüketilir hem de çekirdekten elde edilen yağ kozmetik sektöründe kullanılır. Sağlığı iyileştirici özelliği nedeniyle geleneksel tıpta önemli bir kullanım alanı bulunan kayısı neye yarar, kayısının faydaları nelerdir gelin birlikte bakalım.

Kayısı Neye Yarar?

Kayısının çok yönlü kullanımı onun bu denli yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Kayısı faydaları kadar lezzetiyle de mutfağımızın vazgeçilmezleri arasında yer alır. Reçel, marmelat, meyve suyu olarak market raflarında ve evlerin baş köşesinde yer alan bu meyve kurutularak saklanabildiği için dört mevsim rahatlıkla kullanılabilir. Ayrıca kış boyunca rahatlıkla saklayacağımız kayısı pestili, özellikle okul çağındaki çocukların beslenme programına dahil edilebilecek eşsiz bir enerji kaynağıdır. Birçok hastalığa iyi geldiği bilinen kayısı hakkında daha fazla bilgi vermeden önce, listelediğimiz tüm hastalıkların mutlaka doktor kontrolüyle teşhis edilmesi gerektiğini tekrar hatırlatıp, ardından da lezzetiyle dünya mutfağında da özel bir yere sahip olan kayısı neye yarar, sorusunun detaylarına geçelim. İşte, sofralarımızın baş tacı kayısının en çok bilinen faydaları:

• Cildi Güzelleştirir

Kayısı çekirdeği yağı faydaları nedeniyle birbirinden farklı birçok farklı alanda kullanılmaktadır. Peki, özellikle son yıllarda sıkça adını duyduğumuz kayısı çekirdeği yağı ne işe yarar? Bu yağ tam bir vitamin deposudur. Güneşe maruz kalındığında oluşan lekelere, yaşlılığa bağlı lekelere ve kırışıklıklara karşı koruma sağlar. Nemlendirici etkisinin yanı sıra cilde elastikiyet de kazandıran kayısı yağı faydaları ve kolay uygulanabilir olması nedeniyle kapsamlı bir cilt bakımı için sıkça tercih edilir.
Kayısı çekirdeği yağı içeren nemlendirici kremler, sabunlar ve losyonlar ile düzenli bir cilt bakımı rutini oluşturabilirsiniz.

• Solunum Yolları Hastalıklarına İyi Gelir

Kuru kayısı faydaları nedeniyle üst solunum yolu hastalıkları yaşadığımız dönemde, doktorun tavsiye ettiği ölçüde kullanılabilir. Balgam söktürücü etkisi bilinen kuru kayısı, kış öksürüğün de eşlik ettiği solunum yolu hastalıklarını hafifletebilir.

• Kabızlığa İyi Gelir 

Lifli bir gıda olan kuru kayısı kabızlık çekenlere yardımcı olabilir. Ölçülü kullanmak kaydıyla her sabah ılık su ile birlikte tüketilen 1-2 adet kuru kayısı, bağırsak tembelliğinden muzdarip olanlara yardımcı olabilir.

• Kemik Sağlığının İyileşmesine Destek Olur

Kayısı çayı faydaları bilinen lezzetli bir içecektir. Demir, bakır, kalsiyum ve fosfor bakımından oldukça zengin bir çay olan kayısı çayı, kemik sağlığını korur ve yanı sıra toksinlerin vücuttan atılmasına da yardımcı olur.

• Bağışıklık Sistemini Güçlendirir

Özellikle A, B ve E vitamini bakımından oldukça zengin bir besin olan kayısı çekirdeği, bağışıklık sistemini güçlendirmek için kullanılabilir. Kayısı çekirdeği yağı faydaları oldukça fazla bir besin olmasın rağmen ölçülü kullanılmalıdır. Kayısı çekirdeği gibi siyanis glikozidleri içeren yiyecekler, ölçüsüz tüketildiğinde siyanür zehirlenmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle beslenme programına dahil edilmeden önce mutlaka doktor görüşüne başvurulmalıdır.

Kayısı Ne Kadar Tüketilmelidir?

Bir porsiyon kayısı ortalama 5 tane olarak kabul görür. Bu da yaklaşık 48-50 kaloriye tekabül etmektedir. Diyet yapanlar, günlük almaları gereken kalori miktarını hesaplarken bu bilgiyi göz önünde bulundurabilirler. Ayrıca kabızlık dönemlerinde aç karna, bir bardak su eşliğinde, günde 1 ya da 2 tane kuru kayısı tavsiye edilmektedir

Fazla Kayısı Tüketmek Zararlı Mıdır?

Vitamin, mineral ve lif kaynağı, sağlıklı bir meyve olan kayısı, özellikle alerjik reaksiyonu olanların dikkatli yaklaşması gereken bir besindir. Bebekleri ve çocukları beslerken bu riskler göz önünde bulundurularak, doktor görüşüyle beslenme programına dahil edilmelidir. Güçlü bir lif kaynağı olan kayısı, özellikle ishal durumunda tüketilmemelidir.

Meyvelerle etlerin birleştiği geleneksel Osmanlı lezzetlerinden, pratik malzemelerle size mutfakta zaman kazandıracak kolay tariflere birçok özel tat, yemek yapmanın püf noktalarını açıklayan faydalı bilgiler eşliğinde Sana mutfağında. Geleneksel tatlılarımızdan helvanın en leziz hallerinden kayısılı ve bademli irmik helvası ve birbirinden özel tarifler için sayfamızı detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

• https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1045274
• http://www.malatya.gov.tr/malatya-kayisisi-#:~:text=Tarihi%20kaynaklara%20g%C3%B6re%20T%C3%BCrkistan%2C%20Orta,seferleri%20s%C4%B1ras%C4%B1nda%20kay%C4%B1s%C4%B1%20M.%C3%96.
• https://www.medicinenet.com/what_are_apricot_seeds_good_for/article.htm
• https://www.bbcgoodfood.com/howto/guide/top-10-health-benefits-of-apricots