Your webbrowser is outdated and no longer supported by Microsoft Windows. Please update to a newer browser by downloading one of these free alternatives.

Kış Aylarının Muhteşem Eşlikçisi Adaçayı Ne İşe Yarar?

Romalıların ruhsal derinlik, Yunanlıların yaraları şifalandırmak için kullandığı adaçayı, geçmişte bazen yemekleri lezzetlendirmek bazen kutsal törenleri şenlendirmek bazen de salgın hastalıklardan kurtulmak için kullanılmıştır. Gıda, kozmetik ve ilaç sektörü gibi farklı sektörlerde kullanılan bu bitki, geçmişte tütsü şeklinde yakılarak evleri dezenfekte edip kötü enerjilerden arındırmak için de kullanılmıştır. Adaçayı aynı zamanda Akdeniz mutfağında etkin olarak kullanılan baharatlardan biridir. Et yemeklerini lezzetlendirmek için sıkça kullanılan bu bitki; makarna, salata ve sebze yemeklerine de lezzet katar.

Adaçayı Nedir?

Antik Mısır, Roma, Anadolu uygarlığı gibi kadim uygarlıklardan günümüze kadar gelen adaçayı, ülkemizde özellikle Ege ve Akdeniz bölgesinde yetişen şifalı bir bitki türüdür. Kekik, nane, biberiye gibi keskin aromalı bitkilerle akraba olan adaçayı, Salvia cinsi Babagiller bitki familyasına üyedir. Yemekleri lezzetlendirmek, yaraları iyileştirmek, iltihabı önlemek için kullanılan bu kokulu bitki, günlük hayatta çoğunlukla demlenerek çay şeklinde tüketilir. Adaçayının Türkiye florasında yaklaşık 97 türü bulunur. Adaçayının en önemli türlerinden biri, Tıbbi adaçayı olarak adlandırılan Salvia officinalis, diğeri ise Yunan veya Anadolu adaçayı olarak bilinen Salvia fruticosa’dır.

Adaçayı İşe Yarar Mı?

Adaçayı, kullanım alanı oldukça geniş bir bitki türüdür. Bunun en önemli sebeplerinden biri antibakteriyel özelliğe sahip olmasıdır. Et, balık gibi gıdaların raf ömürlerini uzatmak için ve diş eti çekilmesi gibi hastalıkları tedavi etmek için adaçayına başvurulabilir. Kompres yaparak da uygulanabilen adaçayı, migren atağı gibi zorlu ve ağrılı dönemlerde ağrıyı dindirmeye yardımcı olur.

Adaçayının Faydaları Nelerdir?

Bitkisel bileşenlerin tıbbi ilaçlarda kullanılmaya başlanmasıyla, ilaç sanayisinin adaçayına olan ilgisi artmıştır. Adaçayı faydaları her geçen gün daha çok ortaya çıkan bir bitki olarak, son yıllarda modern tıp alanında çalışmalar yapan bilim insanlarının da oldukça ilgisini çekmiştir. İshal, kas-iskelet hastalıkları, deri hastalıkları gibi pek çok rahatsızlık için adaçayının iyileştirici etkisinden tıp alanında yararlanılmaktadır. Günlük hayatımızda adaçayı demleme yöntemiyle tüketilen aromatik ve lezzetli bir içecektir. İyileştirici etkisi nedeniyle geleneksel halk hekimliğinde de kullanılan adaçayının faydaları şunlardır:

Hafıza güçlendirici olarak Alzheimer gibi hastalıklarda faydalı olduğu kabul edilir.
Üst solunum yolu hastalıklarının etkilerini azaltmak için kullanılır.
Hastalık sonrası vücudun direncini artırmak için iyi bir destektir.
Öksürüğü ve boğaz ağrısını dindirmek için kullanılabilir.
Sindirimi sistemi problemlerini azaltır.
Ağız içinde oluşan yaraların iyileşmesine destek olur.
Boğaz iltihabına karşı iyi bir savaşçıdır.
Menopoz döneminde yaşanan aşırı terlemeyi önler.
Kurutulmuş adaçayı faydaları bilinen en etkili bitkilerdendir. Fakat adaçayı sadece kurutulmuş şekilde değil yağ olarak da yaygın olarak kullanılır. Bakterilerle savaşan adaçayı yağı ciltte oluşan iltihaplanmayı baskılar.
Adaçayı yağının faydaları aslında bilinenden daha fazladır. Uyku problemini çözmek için kullanılan bu yağ, stres azaltıcı etkisi nedeniyle de tercih sebebidir.

Adaçayı Nasıl Demlenir?

Adaçayının hem şifalı özelliklerinden faydalanıp hem de lezzetli bir içim deneyimi yaşamak için kullanacağız bitkinin doğru koşullarda kurutulmuş olması önemlidir. Adaçayı demleme süresi yaklaşık beş dakikadır. Adaçayı demleme şekli kullanacağınız ürünün türüne göre değişir. Sana’nın ilham veren hamur işi tariflerine eşlik edebilecek lezzetli bir adaçayı hazırlayabilmek için şu adımları doğru şekilde takip etmek gerekir:

Öncelikle adaçayının taze olup olmadığından emin olun. Kullanacağızın ürünün raf ömrünün geçmemiş olması gerekir.

Bir buçuk su bardağı suyu kaynatın.

Bir çorba kaşığı dolusu adaçayını kaynamış suyun içine atarak kapağını kapatın.

5 dakika kadar beklettiğiniz adaçayını süzdükten sonra içebilirsiniz.

Adaçayı Tüketirken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Şifa kaynağı olan bu bitki, tıpkı doğadaki diğer bitkiler gibi dozunda kullanılmalıdır. Fazla kullanımı sorunlara yol açabilir. Adaçayı düşüğe neden olabileceği için özellikle hamilelik döneminde uzak durulması gereken bir bitki türüdür. Ayrıca, sinir sistemi üzerinde etkili olacağı için fazla tüketilmesi durumunda olumsuz sonuçlar doğurabilir. Antidepresanlar ve diğer ilaçlarla olan etkileşimini göz önünde bulundurarak, ilaç kullanılan dönemde doktorların önerileri dikkate alınmalıdır. Araomaterapi uygulamalarında sıkça kullanılan Adaçayı yağı faydaları bilinen bir yağ olmasına rağmen, adaçayının yağ formu da dikkatli kullanılmalıdır. Adaçayı yağı kullanırken önerilen miktarlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Kaynakça:

https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1189054

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/118480

https://www.tibbivearomatikbitkiler.com/makaleler/adacayinin-mitolojik-tarihi-ve-tarihte-kullanimi/

https://datcakoyurunleri.com.tr/datcanin-essiz-cayi-adacayi-ve-saglik-icin-yararlari/

https://delikizinciftligi.com/2020/03/31/sifali-bitkiler-ve-mitoloji/#:~:text=Ada%C3%A7ay%C4%B1n%C4%B1n%2C%20Romal%C4%B1lar%C4%B1n%20kutsal%20sayd%C4%B1klar%C4%B1%20ve,Hristiyanl%C4%B1kta%20Meryem'in%20simgelerinden%20biriymi%C5%9F.